Шведийн алдарт аялагч, судлаач Свен Хедин монголчуудын амнаас ам дамжин өвлөгдөж байгаа дуу хөгжмийг хойч үе нь мартахвий гэж санаа зовж, тэмдэглэн үлдээхийг хүссэн тухайгаа аялалын тэмдэглэлдээ дурджээ.
Тэрбээр Чингисийн Монголоос уламжлагдан ирсэн гэгддэг 90 дууг монгол бичгээр, англи хэлнээ уянгалаг орчуулж, аяыг нотоор тэмдэглүүлсэн байна.
Хоёр дууг үг, нотын хамт танилцуулж байна. Сонсох юмсан.
- Бадрангуй цагаан
- Найман тив
Тэрбээр Халх Монголын Засагт ханы Лодой ламын зурсан дорхи зургийг тайлбарлахдаа “Баруун гар талын хүн Хийл Хуур, зүүн гар талын хүн Дөрвөн чих Хуур тоглож байна” гэснээс үзвэл үндэсний хөгжмийн зэмсгийг хэрхэн нэрийдэж байсныг мэдэж болохоор байна.