Төмөр зам бол инженерийн нарийн байгууламж.
Төмөр зам барина гэдэг бол Асар их зардал, хөрөнгө оруулалт, зохион байгуулалт шаардсан том ажил байдаг.
ТЗ барих асуудалд авто зам барих гэж байгаа мэт хялбархан хандаж болдоггүй.
- Авто замыг дэгэн догонтой барьж болно, бүр болохгүй бол тойроод явчихаж болдог. Харин төмөр замыг дэгэн догонтой барьж болохгүй, тойрч явах арга байхгүй.
- Дээр нь 100 км цагийн хурдтай галт тэрэгний цуваа ганц төмөр зам дээр дээд тал нь хоногт 30-аас илүү байж чаддаггүй. Сөрөг урсгалаа тооцвол өдөрт 15 галт тэрэгний цуваа л максимум явах бололцоотой.
- Хурд багасвал галт тэрэгний цувааны тоо эрс буурна. Өгөөж нь буурна гэсэн үг. Яг л УБТЗ гэсэн үг.
- Зам нь мушгиа, эргэлт тойролт ихтэй бол төмөр зам, төмөр дугуй хоорондоо хавиралдаж үрэгдээд засварт хамаг мөнгөө гоожуулдаг болно.
- Төмөр замын даланг “шороо овоолох” төдийгөөр төсөөлбөл алдаа болно.
- Овоолсон шороон далан дээр замаа тавьж ачаалал өгөхгүй бол, арчилж маллаж чадахгүй 2 жил болбол Овоолсон шороо түүхийн дурсгал болчих аюултай байдаг.
Төмөр замын ЭЗ-ийг зах зухаас нь ойлгож асуудалд хариуцлагатай ханддаг байж хэмээн энэхүү ярвигтай асуудлыг ХӨГЖЛИЙН ТҮЛХҮҮР болгож болох юм.
Тус болоосой хэмээн “Төмөр замын ЭЗ” хэмээх лекцийг санал болгож байна. 2013 онд бэлдсэн юм. Түүнээс хойш Монголын нийгэм попорсоор даруй 6 жил болжээ. Ирээдүй харанхуй биш байгаасай хэмээв.
Шинжлэх ухааныг хүндэтгэдэг хэсэг нь дорхи холбоосоор үзэж болно.
Pax Mongolica 